KENT AĞAÇLARI YALNIZCA PAHALI SÜS MÜDÜR?

KENT AĞAÇLARI YALNIZCA PAHALI SÜS MÜDÜR?

Ağaçlar birer doğa harikası olup, çok güzel canlılardır. Farkında mısınız ? Onların çirkinini aramayın, zira bulamazsınız. Değerli araştırmacı meslektaşım emekli Ormancılık Araştırma Enst. Müdürlerinden Necdet GÜLER,“Kentleşmenin Biyolojik Faturası” adlı kitabını Kocaeli Dokümantasyon Merkezince bastırtarak, kentsel ağaç yönetimini detaylı bilgilerle donatıp, özellikle Belediye Park-Bahçeler Müdürlüğü teknik çalışanlarının hizmetine sunulan bir kitap oluşturmuş. Kentteki bir ağaçla, ormandaki ağaçlar arasında önemli yaşam farkı bulunur. Bu fark,”Kentteki ağacın çektikleri” dedirtecek bir fark oluşturur. Gerçekten kentteki ağaç, hem kentteki yetişme ortamından, hem de kentte yaşayan insandan “çekmektedir”. Yoksa siz de, ormanı yalnızca “bir ağaç topluluğu” olarak yanlış idrak edenlerden misiniz? Orman; gelişi güzel bir araya gelmiş ağaçların ötesinde, dünya üzerinde örneği çok az olan ilginç bir yaşam birliğidir. Ağaçlarla birlikte diğer bitkiler, hayvanlar, toprak organizmaları gibi canlı yaratıklarla, onların yaşama ve gelişmesini sağlayan toprak, hava, su, ışık, sıcaklık gibi cansız çevre öğeleri oluşturur. Kent ortamına gelince; ormanda olan bu işbirliğinden mahrumdurlar. Kent ortamında bir çok olumsuz durum göze çarpar. -Toprak fiziksel ve kimyasal özellikleri zayıf ve olumsuzdur. -Kentin kirli havası, kirli suyu kirli toprağına katlanmak zorunda kalırlar. Üstelik insanların özellikle budama adı altında yaptığı olumsuz işlemlere karşı yaşam mücadelesi verirler. -Kentteki ağaç her şeyden önce doğal ortamdan uzaktır. Düşünürsek… Temizlik adı altında düşen yapraklarını ve dallarını alıp götürürler. Bu yüzden bulunduğu yerdeki toprak gittikçe fakirleşir. Oysa ormanda dökülen yaprak ve ibreler gübre olarak toprağa geri dönmektedir. Toprağında rutubetini korumaktadır. -Binaların gölgelemesi sonucu, kent ağaçlarında ışık kullanımında kısıtlılık ve gece süresince yapay aydınlanma ağaçların fizyolojisini bozmakta, gecesi ve gündüzü birbirine karışmaktadır(Güler, N.). -Şehrin hava ve toprak sıcaklığı açık arazilere göre daha fazladır. Peki ya, bu zorlu” kent ağaçları yönetimi “gelişmiş ülkelerde nasıl yönetiliyor? “(Urban Forestry) ,Kent Ormancılığı” Disiplini; öncelikle Belediyelerin, politikacıların, Kent Konseylerinin, STK,ların ilgisini üst düzeyde tutan bir toplum ormancılığıdır. Şehir çevre düzeni planlamasına dahil edilecek kentsel ormancılık planlamasında; öncelikle kentin cadde ve sokaklarındaki ağaç envanteri çıkartılıp, uygun olmayan ağaç türleri yerine Belediyece kurulacak ihtisas komisyonlarınca uygun ağaç türlerinin seçimi gerekmektedir. Büyük boylu, orta boylu ve çalımsı, ağaçcık tür ve orijinlerinin tespiti netleştirilip, fidanlarının üretimine geçilir. Bolu’nun pek çok mahalle ve sokak aralarında geçmişte imar planı nedeniyle özel mülkiyete ait bahçelerden kendini kaldırım üzerinde bulan çok sayıda boylu erik ağaçları, dut ve kiraz ağaçları meyvelerini dökerek yazın kaldırımları kirli yapışkan durumları ile çirkin görüntüler sergilemektedirler. Bu ağaçlara kesim kararı,”yeşil katliamı yapılıyor” tepkileri endişesiyle geciktirilmektedir. İşte bunun gibi durumda olan cadde ve sokak ağaçlarının belirlenip, hatalı ve yanlış pozisyonda olanların kesilmesi için alınacak ihtisas komisyonu onayının olması, Belediye’ nin çalışmalarını epeyce kolaylaştıracaktır. Amerika ve Avrupa ülkelerinde Büyük Şehir Belediyeleri Cadde ve sokak ağacı tür isimlerini ihtisas komisyonlarınca belirleyip planlama ve uygulamalarında gelişi güzellikten sıyrılmışlardır. KENT AĞAÇLARININ ÇOK YÖNLÜ FONKSİYONLARI Kent ormancılığı üzerine son yıllarda sonuçlandırılmış araştırmalar; kent ağaçlarının yalnızca estetik ve pahalı süs rolleri açısından önemli olmadığını, olgunlaşan ağaçların kentin havasını temizlediğini, stresi azalttığını, mutluluk yarattığını, sel riskini azalttığını ve dolayısıyla belediye bütçesinden önemli tasarruf sağladığını belirtmektedir. FAO (BM. Gıda ve Tarım Örgütü) Ormancılık Bölümü Ağaç Destek Grubu, “Büyük Ağaçlar Projesi”adı altında bir grup oluşturmuştur. Üye sayısı bir kaç haftada 1600 ‘e ulaşmıştır. Üç ay öncesinde BM.3.Habitat Konferansında “Yeni Kent Gündemi” adı altında bir anlaşmaya imzalar atılmıştır. Kent ağaçlarının kaderi konusunda fikir jimnastiği geliştirilmiştir. Kent ağaçlarının sağladığı ekolojik hizmetler hakkında araştırıcıların son bildirdikleri ise oldukça şaşırtıcıdır: -Ağaçlar şehirleri 2-8 santigrad derece arasında soğutabilir. Bina yakınlarına dikildiklerinde ağaçlar klima kullanımını %30 oranında düşürebilir. BM. Kent Ormancılığı Bürosuna göre, ısıtma energisi kullanımını %20-30 oranında düşürebilir. Büyük bir ağaç yılda 150 kg karbondioksit emer ve aynı zamanda ince partiküllerde dahil olmak üzere havadaki kirleticilerden bazılarını filtreyebilir. -Ağaçlar ortalama mülk değerini %20 artırmaktadır. -Kent ağaçları, ekonomik sürücülerdir. Zengince mahallelere bakarsanız en çok ağacı olan bunlardır. Yoksul mahallelerde ise sıklıkla ağaca rastlamak olanaksızdır (Jill Jones) . -İngiliz araştırıcı William Bird (Halk sağlığı uzmanı)’e göre; ağaçların beynimiz üzerindeki etkisi büyüleyici gelmektedir. Beynimizle bağlantı kurduğumuzda, insanlarda yapılan MR taramalarında, kentsel sahneleri izlerken amigdala kan akışının arttığını gösteriyor. Araştırıcıya göre beyinlerimiz şehirlerimizi düşman ortamlar olarak görüyor. Buna karşın doğal sahneler, empati ve fedakarlıkların gerçekleştirdiği organları aydınlatmaktadır. Yine Bird’e göre, fazlaca ağaçlık alanlarda insanlar daha çok dışarı çıkıyor, komşularını daha çok tanıyorlar. Daha az endişe ve depresyona sahipler. -Toronto’da psikoloji projesi sonuçlandıran Marc Bernan;”ulusal sağlık sistemlerinin veri setlerinden yararlanarak, kent blokunda 10 tane ağaç varsa, sağlık algılamasında 10.000 dolarlık daha fazla kazanç elde edebiliriz. Ya da yedi yaş daha genç hissetmenizi sağlar” demektedir. -Araştırıcı Donovan; ağaçların doğum üzerine etkilerini araştırmış; evlerinin 50 metre ötesinde daha fazla ağaç bulunan annelerin, kilolu bebek(obez) sahibi olma riskinin daha düşük olduğunu saptamıştır. FAO. Ormancılık Bölümünün benimsediği; “Daha yeşil, daha mutlu ve daha sağlıklı şehir” umudunu kentimiz içinde sürdürmemiz dileğiyle hoşçakalın.
# YAZARIN DİĞER YAZILARI

Yazar Suat Tosun - Mesaj Gönder


göndermek için kutuyu işaretleyin

Yorum yazarak Bolu Olay Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Bolu Olay hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Bolu Olay editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Bolu Olay değil haberi geçen ajanstır.