Son günlerdeki ekonomik sıkıntılar vatandaşı iyiden iyiye sıkmışken, muhalefeti de iktidarı sıkıştırmak için bir gerekçe yaratıyor.

Muhalefet erken seçim talep ederken, iktidar doğal olarak bu talebi reddediyor. Aslında iki tarafta görüşlerinde çok ısrarcı değiller. Tabi bunun en büyük sebebi bu konuda yol gösteren anketler. Anketler her iki tarafa da güven ve garanti vermiyor. Şimdi son 6 ayda yapılmış anketleri inceleyelim.

Kamuoyuna açıklanmış 10 ayrı şirketin 20 anketini inceledim. Bunlar, ağustos 2021 ile ocak2022 tarihleri arasında yapılan anketler. Bu 20 anketin ortalaması şöyle.

Öncelikle şunu istatistik bilimi açısından söyleyeyim. Çok sayıdaki bir verinin ortalaması gerçek rakamlara daima daha yakındır. Dolayısıyla 20 farklı anketin sonuçları en yakın tahmin sonucunu verirler.

Tablodan ilk anda şunları söyleyebiliriz.

• AKP oy kaybediyor ancak yine birinci parti.
• CHP en büyük muhalefet partisi olmasına rağmen bir türlü % 30 oranını aşamıyor.
• İyi Parti barajı aşmış ve üçüncü parti durumuna gelmişken, % 15 lerden yukarı çıkamıyor.
• HDP %10 barajında oylarını koruyor.
• MHP de gerileme devam ediyor,
• DEVA partisi yeni kurulanlar içinde en çok oy alanı.

Bu tablodan, iktidarın eridiğini ve bir daha seçilebilmenin çok zor olduğunu anlaması gerekir. Yalnız bir ümitleri var, hala daha birinci parti olmaları.

Bu durumu nasıl izah edebiliriz? Gittikçe sertleşen bir iktidar, ekonomiyi de bu hale getirmişken nasıl oluyor da birinciliğini koruyor? Muhalefetin kafa yorması ve çözmesi gereken soru budur.

Partileri tek tek grafiğe döktüğümüzde, AKP çok yavaş bir şekilde oy kaybetmeye devam ediyor. Partilerin içinde en hızlı oy kaybeden parti konumunda.

CHP de son üç ankette düşüş gözleniyor. Bunun sebeplerinden biri Kılıçtaroğlu’nungeçtiğimiz aylarda mecliste yaptığı hareketin etkisi olabilir.

İyi Parti küçük iniş çıkışlarla aynı trendi yakalamış görünüyor. Barajı aşacak konumda ancak iktidar alternatifi olarak görülmüyor.

Partilerin içinde en homojen görüneni HDP. Son dört ankette hemen hemen aynı oyları toplamışlar. Baraj sorunu yok. Dalgalanma diğerlerine göre çok az. Bunun sebeplerinden biri HDP ye PKK üzerinden yüklenip yıpratma stratejisinin ters tepmesi olabilir.

MHP ye gelince, seçmeninin kafası karışık. Büyük dalgalanmalar var. Ancak her durumda MHP ye destek veren bir çekirdek seçmen grubu var. Bu da partiyi tamamen erimekten kurtarıyor.

Diğer küçük partiler içinde hatırı sayılır miktarda oy alan bir tek DEVA partisi var. Bunun da sebebi sanıyorum AKP den kaçan oyların toplanma eğilimi gösterdiği parti  olabilir.

Önemli oranda kararsız ve kızgın seçmen var. Bu kesim iktidarı da belirleyecek orandadır. Ben yaptığım anketlerde her partinin kararsız oylarını tespit edip bu kararsızları kendi partisine ilave ediyorum. Gerekçem de eğer beğendiği bir parti olsa zaten ona oy verirdi.

Uzun zamandır anket yapmıyorum. Onun için de seçmenlerin davranışını gözleyemiyorum. Son yaptığım anketlerde seçmenden cevap alma oranı %50 ler civarındaydı. Eğer yine öyleyse anketlerin isabet oranı da düşer. Bu durumda sadece %50 üzerinden yorum ve tahmin yapabiliriz. Geriye kalan %50 nin nasıl bir tercih yapacağını isabetli bir şekilde tahmin edemeyiz.

Bu sebepten dolayı 2023 seçimleri sürpriz sonuçlar çıkarabilir.