61. Hükümet Programı’nda yer alan kıdem tazminatı sisteminin tamamen değiştirilmesi ve yerine bir Fon kurulmasına ilişkin hedef ortalığı karıştırdı. Konu ile ilgili olarak açıklama yapan Türk-İş Bolu il temsilcisi Yusuf Uyman “Hükümet ne kadar bu konu gündemimizde yok dese de toplumu bu konuya ısındırmaya yönelik girişimlerin olduğu açıktır. Kıdem tazminatlarının fona devredilmesini genel grev sebebi sayacağımızı daha önce açıklamıştık. Türk-İş olarak bu konuda genel kurul kararı aldık. Geri adım atma gibi bir düşüncemiz asla olamaz” dedi.

Hükümetin kıdem tazminatı sistemini değiştirerek yerine Fon sistemini getirecek olması başta sendikalar olmak üzere toplumun geniş kesimlerinin tepkisini çekiyor. Hükümetin söz konusu fonla ilgili nihai çalışması merakla beklenirken, taslaklarda yer alan öneriler çalışanları tedirgin ediyor. Tedirginliğin ana sebebi ise işçinin mevcut sistemde alacağından daha az tazminat alma riskiyle karşı karşıya olması olarak açıklanıyor. Normal sisteme göre işyerinde 1 yıl çalışan 1 aylık maaşı kadar kıdem tazminatına hak kazanıyor. Ancak taslağa göre fon uygulaması geldiğinde hesap değişecek. 1000 TL maaşı olan bir işçi mevcut sistemde 1 yıl çalıştığında 1 aylık maaşı kadar tazminata hak kazanırken yeni sistemde 1000 TL maaşı olan işçi için işveren maaşın yüzde 3’ü oranında fona ödeme yapacak. Yani her ay 30 TL prim yatıracak. Bu tutarın yıllık karşılığı ise 360 TL olacak. İşçinin ilk anda kaybı 640 TL olacak. Nihai kayıp ise bu paranın fon tarafından nasıl nemalandırılabildiğine göre değişecek. Konu ile ilgili olarak açıklama yapan Türk-İş Bolu il temsilcisi Yusuf Uyman hükümetin kıdem tazminatının fona devredilmesiyle ilgili bir çalışma yürüttüğünü hatırlatarak; “Bu tür haberlerle toplumu şimdiden buna alıştırmaya çalışıyorlar. Yeni sistemde hükümet her yıla bir maaş şeklinde olan kıdem tazminatını 15 güne kadar indirmeyi planlıyor. Yani işçinin bu değişiklikten % 50-55 oranında bir kayıp yaşayacağı açıktır.”dedi. Türk-İş’in kıdem tazminatının fona devredilmesiyle ilgili hususta Genel Grev’e gidilmesi yönünde genel kurul kararı aldığına dikkat çeken Uyman; “Kıdem tazminatı çok önemli bir olgudur. Bu her şeyden önce kazanılmış bir haktır. Bir işçi, işten çıkartıldığı zaman yeni bir iş buluncaya kadar aldığı kıdem tazminatı sayesinde yaşamını idame ettirmektedir. Şimdi hükümet bunu % 50-55’lik bir kayıpla fona devrederek işçiye ödemeyi kendisinin yapacağını söylüyor. Oysa bunu hak etmek için işçinin en az 10 sene sigortasının yatması gerekiyor üstelik Türkiye’deki fonların idaresi açısından da hükümetler tarihinin hiçbir döneminde iyi bir sınav vermemişlerdir. Tüm bunlar ortadayken kıdem tazminatlarının fona devredilmesi mantıklı bir işlem gibi görünmemektedir” dedi.

Kıdem tazminatı hükümetin iştahını kabartıyor

AKP hükümetinin işsizlik fonunun büyük bir kısmını kendisine kaynak olarak kullandığını hatırlatan Uyman; “Hükümet şimdi de gözünü kıdem tazminatlarına dikmiştir. Kuracağı fon aracılığıyla burada birikecek olan kaynak hükümetin iştihanı kabartmaktadır. Buna Türk-İş olarak kesinlikle izin vermeyeceğiz” dedi.

Haberin içinden

61. Hükümet’in Programı’nda yer alan kıdem tazminatı sisteminin tamamen değiştirilmesi ve yerine bir Fon kurulmasına ilişkin hedef bir çok tartışmayı da beraberinde getirdi.

Fonun gelirini işverenin yatıracağı kesintiler oluştururken, son taslakta bu oran yüzde 3 olarak belirlendi. Son taslağa göre, işveren her ay çalışanın prime esas kazancı üzerinden yüzde 3 oranında ödeyeceği primi ödemezse, devlet kurumlarının herhangi bir yaptırımı olmayacak. Böyle bir durumda doğrudan mahkemeye gidilmesi gerekecek. Bakanlık yetkilileri bu konuyla ilgili şu anda da işverenin işçiye kıdem tazminatını ödememesi halinde bakanlığın ya da SGK’nın herhangi bir şey yapamadığını, konunun doğrudan mahkemeye gittiğini savunuyor ve yeni sistemde de mahkemelerin kararlarının esas olduğunu belirtiyor. Ancak hükümet, yeni sistemi gerekçelendirirken “Kıdem tazminatındaki anlaşmazlıklar nedeniyle mahkemeler tıkanmış durumda” savunması yapmıştı. Bu haliyle bu savunma anlamını yitiriyor.

Fon’dan önceki haklar ne olacak?

Mevcut çalışanların fonun kurulmasından önceki döneme ait hakettikleri kıdem tazminatlarının, fonun kurulmasından sonra kimin tarafından ödeneceği soruları yanıtını bulmuş değil. Örneğin 9 yıllık çalışma süresi bulunan bir işçinin, fon kurulduktan sonraki döneme ilişkin çalışmalarının karşılığını fondan sağlayacağı belirtilirken, önceki 9 yılın ödemesinin kimden sağlanacağı belirsiz. Fonun kuruluşunun gerekçelerinde “Kıdem tazminatı uygulaması kazanılmış hak kaybına neden olmayacak” deniyor ancak geçmiş dönemlerle ilgili belirsizlik var.